Pełnienie funkcji rodziny zastępczej może być powierzone małżonkom lub osobie niepozostającej w związku małżeńskim, jeżeli osoby te spełniają następujące warunki: a) dają rękojmię należytego wykonywania zadań rodziny zastępczej,
b) mają stałe miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
c) korzystają z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
d) nie są lub nie były pozbawione władzy rodzicielskiej, nie są ograniczeni i zawieszeni we władzy rodzicielskiej,
e) wywiązują się z obowiązku łożenia na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby, gdy ciąży na nich taki obowiązek z mocy prawa lub orzeczenia sądu,
f) nie są chore na chorobę uniemożliwiającą właściwą opiekę nad dzieckiem,
g) maja odpowiednie warunki mieszkaniowe oraz stałe źródło utrzymania,
h) uzyskały pozytywną opinię ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania.
Rodziny zastępcze dzielą się na:
a) spokrewnione z dzieckiem,
b) niespokrewnione z dzieckiem,
c) zawodowe niespokrewnione z dzieckiem:
- wielodzietne,
- specjalistyczne,
- o charakterze pogotowia rodzinnego.
Pełnienie funkcji niespokrewnionej rodziny zastępczej lub zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem rodziny zastępczej wymaga dodatkowo:
- odbycia szkolenia i uzyskania zaświadczenia kwalifikacyjnego.
Przy doborze rodziny zastępczej dla dziecka uwzględnia się:
a) osoby spokrewnione lub spowinowacone z dzieckiem, jeżeli dają gwarancję poprawy sytuacji dziecka,
b) przygotowanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej,
c) odpowiednią różnicę wieku między kandydatami,
d) poziom rozwoju i sprawności dziecka,
e) zasadę nie rozłączania rodzeństwa,
f) wmiarę możliwości opinię wyrażoną przez dziecko.
Rodzina zastępcza zapewnia dziecku warunki rozwoju i wychowania odpowiednie do jego stanu zdrowia i poziomu rozwoju, w tym:
a) odpowiednie warunki bytowe,
b) możliwości rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego,
c) możliwości zaspokajania indywidualnych potrzeb dziecka,
d) możliwości właściwej edukacji i rozwoju zainteresowań,
e) odpowiednie warunki do wypoczynku i organizacji czasu wolnego.
Dziecko umieszcza się w rodzinie zastępczej na podstawie orzeczenia sądu właściwego ze względu na miejsce zamieszkania dziecka.
Rodzice zastępczy mają prawo do:
a) reprezentowania dziecka w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokajanie potrzeb związanych z jego utrzymaniem w tym m.in.: alimentów, renty rodzinnej, zasiłku pielęgnacyjnego,
b) uzyskania w powiatowym centrum pomocy rodzinie szczegółowych informacji o przyjmowanym dziecku i jego sytuacji rodzinnej oraz zapewnienia, w miarę potrzeby, kontaktu z dzieckiem przed umieszczeniem go w tej rodzinie,
c) wsparcia ze strony powiatowego centrum pomocy rodzinie w rozwiązywaniu zgłaszanych przez tę rodzinę problemów,
d) wynagrodzenia, które przysługuje tylko rodzicom zastępczym zawodowym niespokrewnionym z dzieckiem,
e) pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania każdego umieszczonego w niej dziecka.